گاو نژاد نجدی یکی از بهترین نژادهای گاو ایرانی در بین انواع مختلف نژاد موجود در کشور می‌باشد. پرورش گوساله زنده و گاو نیز همچون پرورش دام زنده دارای مزایا و فواید بسیاری می‌باشد، از این رو بسیاری از دامداران برای ادامه کار خود به نگهداری انواع گاو از نژادهای مختلف نیز مشغول می‌شوند. در این میان گاو نجدی یکی از بهترین نژادهای گاو ایرانی می‌باشد که با داشتن خصوصیات و ویژگی‌های منحصر بفرد و متناسب با شرایط ایران، با داشتن جمعیت زیاد در برخی مناطق نگهداری می‌شود.
گاو نجدی نژاد ایرانی
به عنوان یک دامدار اگر بخواهید با یکی از بهترین نژادهای گاو در ایران آشنا شوید و متناسب با شرایط خود و زیست بوم حاکم بر منطقه بخواهید اقدام به نگهداری از گاو و گوساله نمایید باید بگوییم که نژاد نجدی را باید به عنوان یکی از بهترین موارد در نظر داشته باشید. این نژاد در دسته گاو‌های گوشتی – شیری قرار دارند و به همین منظور توسط افراد زیادی برای استفاده در مصارف گوشتی و استفاده از لبنیات و … نگهداری می‌شود. میزان شیردهی روزانه و همچنین مقدار وزن گیری روزانه این نژاد بسیار به نفع دامدار می‌باشد از این رو افراد زیادی خواهان پرورش این گونه و بهره وری از منافع آن هستند.
سوددهی و منافع نگهداری از این نژاد به گونه‌ای می‌باشد که بسیاری از دامداران تنها با نگهداری از گاو نژاد نجدی می‌توانند هزینه‌های امرار معاش خود را بدست آورند و نیازی به شغل دیگری نداشته باشند. این گاو در دسته‌های مختلف گاو‌های بزرگ جثه ، متوسط و کوچک جثه قرار می‌گیرند که این تفاوت تیپ بدنی بسته به نوع محل نگهداری و پرورش می‌تواند متغیر باشد.
زیست بوم و خاستگاه
محل پرورش این گاو را میتوان استان خوزستان دانست و این استان را قطب و محل اصلی نگهداری آن معرفی کرد. این نژاد کاملا متناسب با شرایط آب و هوایی و زیست بومی این منطقه می‌باشد و بهترین رشد و بازدهی را در این مناطق دارد. خاستگاه اصلی این گاو مشخص نیست اما در مواردی به دلیل شباهت تیپ بدنی به گاو‌های نژاد هندی، خاستگاه اصلی این نژاد را نیز هندوستان می‌دانند. جمعیت زیادی از این نژاد در مناطق عرب نشین خوزستان یعنی بخش‌های جنوب و جنوب شرقی و شهر‌های این قسمت پرورش داده می‌شود. با توجه به تیپ بدنی و عادات ذاتی، این نژاد کاملا سازگار با شرایط این منطقه می‌باشد.
ویژگی‌های ظاهری
یکی از مشخصه‌های گاو‌های نجدی که با سایر گاو‌های نژاد ایرانی متفاوت است داشتن قسمتی شبیه به کوهان شتر می‌باشد که تشخیص این نژاد از سایرین را بسیار راحت و آسان کرده است. این نژاد نسبت به سایر گاو‌های بومی دارای سری کوچک و پوستی ظریف می‌باشد. شاخ‌های این نژاد دارای رشد کمی بوده و کوتاه هستند همچنین دارای دست و پای کشیده نیز می‌باشند. این نژاد کاملا سازگار با شرایط آب و هوایی گرم و خشک هستند و از نظر تغذیه نیز نیازمند به علوفه زیادی در مقایسه با سایر نژاد‌ها نیستند.
اغلب رنگ بدن و پوست این نژاد قرمز حنایی روشن تا تیره می‌باشد. جثه این نژاد بسته به نوع منطقه می‌تواند متغیر باشد به طوری که در بخشی از نواحی استان خوزستان همچون سوسنگرد و شوشتر این نژاد دارای جثه متوسط هستند و در شهر هندیجان دارای جثه بزرگ و مقاومی هستند. همچنین در بخش‌هایی همچون شادگان دارای جثه کوچکی هستند.
خصوصیات تولیدی
استعداد این نژاد در وزن گیری همچون نژاد گاو واگیو می‌باشد به طوری که میتوان متوسط افزایش وزن روزانه برای این گاو را حدود نیم کیلوگرم در نظر گرفت. در هر دوره شیردهی چند ماهه این نژاد حدود 500 الی 800 کیلوگرم شیر تولید می‌کند که این مقدار برای هر روی برای هر راس گاو چیزی حدود 6 الی 8 کیلوگرم شیر می‌باشد. میزان متوسط طول دوره شیردهی حدود 125 روز می‌باشد که این میزان می‌تواند در مواردی نیز متغیر باشد.
دوقلوزایی و چند قلوزایی در گاو شیری و گوشتی نژاد نجدی بسیار مشاهده شده است و افراد به امید اینکه در هر بار آبستنی صاحب چندین گوساله شوند اقدام به نگهداری از این نژاد می‌نمایند. طول دوره آبستنی در این گونه بین 260 تا 304 روز می‌باشد که بسته به جنس جنین این میزان متغیر می‌باشد. برای مثال طول دوره آبستنی برای جنین نر 288 روز و برای جنین ماده 283 الی 285 روز می‌باشد.
گاو نژاد نجدی به عنوان یکی از پربازده‌ترین نژادهای گاو ایرانی در این مقاله به صورت کامل مورد بررسی قرار گرفت تا عزیزانی که قصد خرید یا نگهداری از این نژاد را دارند، اطلاعات کامل و مفیدی در این رابطه در اختیار داشته باشند.
